Co do zasady dzierżawa działkowa jest prawem nieodpłatnym, tzn. działkowiec nie ma obowiązku płacenia na rzecz stowarzyszenia czynszu z tytułu korzystania z nieruchomości zajmowanej przez działkę w ROD. Istnieje jednak jeden wyjątek od tej reguły. Gdy stowarzyszenie ogrodowe ma obowiązek uiszczać czynsz na rzecz właściciela gruntu, tj., gdy przysługujący mu tytuł prawny do gruntu ma charakter odpłatny (art. 28 ust. 2 ustawy). Ma to miejsce w sytuacji, gdy posiadanie prawa użytkowania wieczystego lub użytkowania zwykłego wiąże się z obowiązkiem uiszczania na rzecz właściciela nieruchomości tzw. opłaty rocznej.

Wysokość opłaty rocznej za użytkowanie bądź użytkowanie wieczyste wynika z umowy pomiędzy właścicielem gruntu a stowarzyszeniem ogrodowym. Wyliczając czynsz obciążający działkowców, stowarzyszenie powinno ustalić go w taki sposób, by łączna wysokość czynszu obciążającego działkowców nie była wyższa niż ta, która wynika z umowy użytkowania/użytkowania wieczystego.

Obecnie PZD posiada 9,4165 ha gruntów ROD w użytkowaniu odpłatnym i 55,6602 ha gruntów ROD w użytkowaniu wieczystym odpłatnym. Razem stanowi to 65,0767 ha gruntów, co daje 0,15 % powierzchni wszystkich gruntów ROD. Zatem problem z koniecznością płacenia czynszu będzie miał charakter marginalny.