ROD mogą być zakładane na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz stowarzyszeń ogrodowych (art. 7 ustawy o ROD). Tytuł prawny do gruntu ROD może być trojaki: użytkowanie, użytkowanie wieczyste lub własność. Może być on zarówno odpłatny, jak i nieodpłatny, o ile właściciel gruntu wyrazi na to zgodę (art. 9 ustawy o ROD).
Co do zasady sprzedaż nieruchomości przez podmiot publiczny odbywa się w drodze przetargu, gdzie cena wywoławczą jest wartość nieruchomości ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego w operacie szacunkowym. Istnieje jednak kilka wyjątków, kiedy organ może sprzedać nieruchomość po niższej cenie, poprzez udzielenie bonifikaty. Do tych przypadków należy m.in. sprzedaż nieruchomości (własności albo użytkowania wieczystego) na rzecz stowarzyszenia ogrodowego z przeznaczeniem na rodzinne ogrody działkowe (art. 68 ust. 1 pkt.3 ustawy o gospodarce nieruchomościami).
Ustanowienie bonifikaty ma charakter fakultatywny. Udzielić jej może starosta (po uzyskaniu zgody wojewody) lub organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego (po uzyskaniu zgody rady miasta/powiatu/sejmiku).
W przypadku udzielenia bonifikaty, sprzedaż nieruchomości następuje zasadniczo w trybie bezprzetargowym.