Zgodnie z art. 65 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 grudnia 2013r. o rodzinnych ogrodach działkowych, prawa i obowiązki, w tym zobowiązania i należności, Polskiego Związku Działkowców stają się prawami i obowiązkami oraz zobowiązania i należnościami stowarzyszenia ogrodowego Polski Związek Działkowców. Zatem ROD, jako jednostka organizacyjna stowarzyszenia ogrodowego PZD będącego następcą prawnym PZD ma prawo dochodzić należności powstałych przed datą wejścia w życie ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r., tj. 19 stycznia 2014 r., na drodze postępowania sądowego przez wniesienie pozwu o zapłatę. Wniesienie pozwu powinno zostać poprzedzone wezwaniem działkowca do zapłaty.
W aktualnym stanie prawnym podstawę do dochodzenia należności stanowi umowa cywilnoprawna. Działkowiec zawierając umowę ustanawiającą prawo do działki, tj. umowę dzierżawy działkowej lub umowę przeniesienia prawa do działki, zobowiązuje się do ponoszenia opłat ogrodowych i opłat związanych z utrzymaniem działki na rzecz stowarzyszenia ogrodowego PZD.
Należy przy tym pamiętać, że zgodnie z art. 66 pkt 2 powołanej ustawy, prawo do użytkowania działki ustanowione na podstawie art. 14 ust. 1 poprzednio obowiązującej ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, przekształciło się w prawo do działki ustanowione w drodze dzierżawy działkowej. Nie ponoszenie opłat z tytułu prawa do działki wywołuje różnego rodzaju skutki. Zarząd ROD ma prawo:
1. wystąpić na drogę postępowania sądowego z pozwem o zapłatę w celu wyegzekwowania należności z tytułu opłat wraz z ustawowymi odsetkami,
2. naliczyć odsetki ustawowe w przypadku zwłoki w opłatach,
3. wypowiedzieć umowę dzierżawy działkowej, zgodnie z art. 36 ust. 3 pkt 2 ustawy, tj., jeżeli działkowiec jest w zwłoce z zapłatą opłat ogrodowych lub opłat związanych z utrzymaniem działki, co najmniej przez 6 miesięcy pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.