W pytaniu nie sprecyzowano, kiedy działka została przydzielona, dlatego odpowiedź będzie się odnosić do sytuacji prawnej ogrodów działkowych od ustawy z 1949 roku o pracowniczych ogrodach działkowych. Ustawa ta odnosiła się do ogrodów stałych, jak i do ogrodów czasowych. Podział ten był poprzedzony podziałem ogrodów na miejskie i zakładowe a także usytuowane w granicach miast i poza ich granicami. Co prawda, na przestrzeni czasowej obowiązywania kolejnych ustaw o pracowniczych ogrodach działkowych a następnie rodzinnych ogrodach działkowych tj. z roku 1981 oraz 2005 obowiązywała górna norma 500 m², ale w praktyce odnosiła się ona bardziej do ogrodów miejskich i ogrodów stałych, niż do ogrodów zakładowych i ogrodów poza miejskich a szczególnie do ogrodów czasowych.

Jeszcze w ustawie o pracowniczych ogrodach działkowych z 1981 roku w art.12 ust. 2 ustalono dla ogrodów stałych powierzchnię działek od 300 do 500 m², ale też postanowiono, że „... w czasowych ogrodach PZD za zgodą terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego może ustalić większą powierzchnię wszystkich lub niektórych działek w danym ogrodzie, nieprzekraczającą jednak 1500 m².”. W wykonaniu tego postanowienia ustawowego uczestniczyły również zakłady pracy prowadzące ogrody działkowe przed wejściem w życie tej ustawy jak też władze gmin wiejskich w odniesieniu do ogrodów działających na ich terenie. Na mocy postanowień ustawy z 1981 roku wszystkie ogrody stały się ogrodami PZD, w tym ogrody zakładowe stałe i czasowe i ogrody poza miejskie. Prawie wszystkie ogrody czasowe na podstawie art. 11 tejże ustawy przekształcone zostały w ogrody stałe.

Tak, więc PZD przejmując prowadzenie ogrodów wcześniej zakładowych, poza miejskich i czasowych przejął je z „dobrodziejstwem inwentarza”, ściślej mówiąc, z działkami o metrażu ustalonym wcześniej. Przy zakładaniu ogrodów przed 1981 rokiem terenowe organy administracji państwowej przekazywały przeważnie grunty wraz z planem zagospodarowania tych gruntów, czyli z ustalonym podziałem gruntów na działki i tereny ogólne. Mimo uzyskania uprawnienia przez PZD do podziału gruntu na działki (art. 12, ust. 1 tej ustawy), nie podejmowano jakichś większych zmian w zagospodarowywaniu terenów ogrodów. Przy powszechnej akceptacji, przyjęto respektowanie zasady „praw nabytych”, co oznaczało w praktyce brak większych zmian w zagospodarowaniu ogrodów.

Uprawnienia te będą sprecyzowane w nowym statucie PZD. Wydaje się słusznym, by kompetencje w tym zakresie pozostawić na szczeblu zarządu ogrodu, który jest gospodarzem na tym gruncie i powinien prowadzić politykę racjonalnego wykorzystania użytkowanych gruntów i to w sytuacji dużego zapotrzebowania na działki, jak i zwiększającej się ilości działek niezagospodarowanych.

Moja odpowiedź na pierwsze pytanie – działkowiec nie ma obowiązku, ani uprawnień do dostosowywania powierzchni działki do normy 500 m², a w stosunku do drugiego, – jeśli zarząd rod uzyska takie kompetencje w nowym statucie PZD.