strona 1 z 4

Redukcja środków ochrony roślin

Od kilku lat obserwujemy w rolnictwie, a tym samym także w ogrodnictwie stopniowy odwrót od stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Firmy produkujące pestycydy są w coraz mniejszym stopniu zainteresowane wprowadzaniem na rynek nowych preparatów oraz przedłużaniem rejestracji dotychczas stosowanych. Przyczyną takiego stanu rzeczy, oprócz zmniejszenia opłacalności jest dostrzeżenie (po ponad 60 latach intensywnego stosowania) zagrożeń i ujemnych skutków, jakie przyniosło masowe wykorzystywanie w praktyce chemicznych środków ochrony roślin. Wielokrotnie pisałem na łamach „działkowca” o tym, że nie ma preparatów całkowicie bezpiecznych dla człowieka i środowiska i że tylko kwestią czasu jest stwierdzenie takich czy innych, mniejszych lub większych negatywnych oddziaływań. W krajach UE w coraz większym stopniu zwraca się uwagę na bezpieczeństwo człowieka i środowiska naturalnego, a preparaty stwarzające takie zagrożenie umieszczane są na liście środków nie dopuszczonych do stosowania. W ten sposób wycofane zostały z użycia preparaty umownie nazywane fosforoorganicznymi - stosowane od 50 lat jednak najczęściej bardzo toksyczne zarówno dla zwalczanych organizmów, jak i dla człowieka. Ograniczono wykorzystanie preparatów z grupy karbaminianów - niewiele osób zapewne pamięta o zagrożeniach, jakie środki te stwarzały dla pszczół i dla środowiska glebowego.

Wśród preparatów przeznaczonych do zwalczania szkodników dominującą grupę stanowią w dalszym ciągu pyretroidy, ale przecież także i one - mimo, że mniej szkodliwe dla człowieka od wyżej wspomnianych, stanowią, na skutek braku selektywności zagrożenie dla organizmów pożytecznych, a także innych, nie będących szkodnikami roślin uprawnych.

Podobne niebezpieczeństwo aczkolwiek na mniejszą skalę przynosi stosowanie preparatów bakteryjnych opartych na Bacillus thuringiensis które, jeśli są wykorzystywane w szerszym zakresie, przyczyniają się do wyniszczania motyli nie będących celem zwalczania, zubożając w ten sposób naturalne środowisko. Nawet tak wydawać by się mogło bezpieczne środki jak te oparte na oleju parafinowym, stosowane zimą, wytwarzające na powierzchni kory cienką warstwę odcinającą dostęp powietrza, niszczą nie tylko jaja i larwy szkodników, ale także inne organizmy bytujące zimą na gałęziach.

Redukcja środków ochrony roślin nie ogranicza się wyłącznie do zoocydów. Zmniejsza się także liczba preparatów zalecanych do zwalczania chorób. Spośród preparatów zaliczanych do benzymidazoli pozostał tylko jeden, nie ma już także powszechnie dotąd stosowanych zapraw grzybobójczych, niedługo ten sam los spotka preparaty oparte na miedzi.

Czy w ogrodnictwie działkowym musimy załamywać ręce z tego powodu? Niektórzy odpowiedzą twierdząco, ale na całe szczęście ci, do których trafiła sugestywna reklama i przekonanie, iż bez pestycydów nie da się uprawiać roślin są w mniejszości. Każdy organizm na ziemi choruje, z każdą rośliną związana jest mniejsza lub większa liczba organizmów roślinożernych czy pasożytniczych. Nie chronione rośliny także wydają plon często nie mniejszy i nie gorszej jakości od chronionego. Doświadczony ogrodnik przyzna, że wszystko zależy od warunków, w jakich rośnie roślina, od jej odmiany, pielęgnacji, zasobności gleby, zanieczyszczenia powietrza itp. „W zdrowym ciele zdrowy duch” to stare, ale jak bardzo aktualna przysłowie. Zastanówmy się, czy tak naprawdę, stosując ochronę roślin chronimy rośliny czy plon.

W sytuacji, kiedy liczba dostępnych środków ochrony roślin ulega stopniowemu zmniejszeniu coraz większego znaczenia nabierają alternatywne, bezpieczne sposoby ochrony:

• Właściwy dobór odmian uwzględniający podatność/odporność na choroby oraz szkodniki.

• Urozmaicenia gatunkowe uprawianych roślin - stosowanie różnych wariantów upraw mieszanych (współrzędny, na przemian rzędowy, czasowy).

• Ochrona organizmów pożytecznych, stwarzanie im dogodnych warunków do rozwoju.

• Ochrona biologiczna w uprawach pod osłonami.

• Stosowanie mechanicznych sposobów ochrony (bariery, siatki okrywające, opaski lepowe itp.).

• Wykorzystanie metod biotechnicznych (pułapki feromonowe, barwne tablice lepowe).

• Stosowanie zarejestrowanych preparatów opartych na substancjach roślinnych.

strona 1 z 4
<<<  -  1  2  3  4  -  >>>